Dla większości ludzi pocztówka, to
pocztówka i poza miejscem, które przedstawia, nie widzą oni
różnic między nimi. Kolekcjonerzy pocztówek zazwyczaj
zainteresowani są ściśle określonym typem pocztówek. Drobny
szczegół powoduje, że pocztówka jest dla danego kolekcjonera
nieatrakcyjna. Postaram się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego
tak jest.
Gama tematyczna pocztówek
jest ogromna: pocztówki urodzinowe, świąteczne, okolicznościowe,
ze zwierzętami, z bajkami, aktorami, samochodami, sztuką i wiele
innych, jednakże z racji specyfiki mojego zainteresowania,
skupię się na podziale widokówek, czyli pocztówek
przedstawiających jakieś miejsce na Ziemi.
Wspomniałem wcześniej, że
pocztówki różnią się wielkością. Cześć osób nie zbiera kartek
większych niż 10,5 cm x 15 cm. Dzieje się tak z różnych powodów,
przede wszystkim dlatego, że nie pasują one do albumów
kolekcjonerskich lub powodują inne kłopoty związane z ich
przechowywaniem. W przypadku widokówek zagranicznych może to
nastręczać pewne problemy, ponieważ w wielu krajach
najpopularniejsze rozmiary to te ponadstandardowe.
Dla niektórych zbieraczy
istotne znaczenie mają szczegóły techniczne widokówki, takie
jak: brak obiegu pocztowego, ramka czy obecność nazwy miejsca z
przodu kartki. Duże znaczenie, jeśli chodzi o stare pocztówki i
widokówki zagraniczne ma wydawca. Pewne wydawnictwa są bardziej
pożądane, inne mniej. W przypadku pocztówek z małych, odległych
państw ważne jest czy pocztówkę wydano w tym właśnie państwie
czy w innym - wpływa to na ocenę jej wartości. Poniżej
przedstawiłem, według mnie, najczęściej spotykane kategorie
widokówek.
Pocztówki
stare i współczesne
Podział ze względu na
wiek widokówki. Trudno jednoznacznie określić, gdzie rozpoczyna
się "współczesność" w tematyce widokówek. Z całą pewnością za
współczesną nie uznam pocztówki sprzed drugiej wojny światowej
lub widokówki (tak zwanych "reprintów'') z rysunkiem jakiejś
miejscowości, zamiast zdjęcia, mimo, że została wyprodukowana
teraz. Być może "współczesność" rozpoczyna się wraz z drukiem
pocztówek w kolorze? Na pewno jest to jakaś sensowna granica,
rozłożona jednak w latach ze względu na kraj pochodzenia.
Osobiście uważam się za kolekcjonera pocztówek współczesnych,
lecz w moim zbiorze znalazło miejsce także trochę pocztówek
czarno-białych. Co oczywiste, im starsza pocztówka, tym bardziej
odbiega cenowo od współczesnej i tym trudniej znaleźć nie
zapisaną i w dobrym stanie.
Pocztówki z mapkami
Do tej grupy zaliczają
się widokówki, które na przedniej stronie zawierają mapę w
jakiejkolwiek formie. Różnorodność tego rodzaju pocztówek jest
naprawdę duża, a wydawcy mają spore pole do popisu. Układy
graficzne takich widokówek są naprawdę różne - mapa może
zajmować całą pocztówkę lub jej część wraz ze zdjęciami. Mogą to
być fragmenty mapy fizycznej: Polski, województwa, powiatu,
regionu, parku narodowego, jaskini itd. Pojawiają się też mapy
drogowe, mapy szlaków turystycznych, plany miast. Mapa może być
spojona ze zdjęciem, co daje dość ciekawy efekt. Zdarzają się
widokówki, gdzie na zdjęcie naniesiono przebieg szlaku i opisano
szczyty górskie - takie pocztówki też zalicza się do kategorii
"mapek".
Pocztówki z herbami
Widokówki z herbami, jak nie
trudno się domyślić, charakteryzują się obecnością herbu
miejscowości lub regionu na frontowej stronie. Jest to często
spotykany typ pocztówki, a niektórzy kolekcjonerzy specjalizują
się tylko w takich.
UNESCO
Szczególnym obiektem
zainteresowania są pocztówki przedstawiające miejsca / obiekty
wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest to lista
szczególnie cennych miejsc, wyjątkowych w skali światowej. Pełne
zestawienie dostępne jest na oficjalnej stronie
UNESCO World Heritage Centre.
Ze względu na ograniczoną listę, istnieje możliwość zebrania
pocztówek ze wszystkich wymienionych miejsc, co jednak może w
konsekwencji popsuć cała zabawę związaną z poszukiwaniami
brakujących walorów...
Pocztówki z miast, z konkretnej
miejscowości, stolic, parków narodowych
Kolejną, wąską specjalizacją
wśród zbieraczy jest kolekcjonowanie widokówek ze ściśle
określonych regionów geograficznych naszego kraju, z którymi
emocjonalnie związana jest dana osoba (np. dawne województwo
szczecińskie, Górny Śląsk), z konkretnych miejscowości
(Warszawa, Zawoja, Maków Podhalański, Bytom) lub parków
narodowych. Jeśli chodzi o zbieranie widokówek zagranicznych, to
do tej kategorii można zaliczyć kolekcje światowych stolic.
Pocztówki z wodospadami,
portami lotniczymi, kościołami, latarniami morskimi
Bardzo ciekawymi zbiorami są
kolekcje widokówek przedstawiających tylko i wyłącznie
wodospady, latarnie morskie, miejsca kultu religijnego, porty
lotnicze i wiele innych. Szkoda tylko, że tak niewielu
pasjonatów decyduje się na zaprezentowanie swojej kolekcji w
Internecie. O ile kupno widokówki z danego miasta nie nastręcza
większych trudności, o tyle wyszukanie konkretnego obiektu może
zająć sporo czasu, co sprawia, że tego rodzaju kolekcje są
naprawdę wyjątkowe.
Pocztówki z pieczątką na
odwrocie
Jest to szczególny
rodzaj widokówki, charakteryzujący się pieczęcią przybitą na
tylnej stronie. Nie jest to pieczęć wykonywana przez pracowników
poczty, ale zdobywana samodzielnie podczas wizyt w górskich
schroniskach, niektórych zamkach, latarniach morskich itp. Nie
spotkałem się jeszcze z tym, żeby ktoś poza mną określał
szczególną przynależność takich pocztówek do nowej kategorii i
prezentował je szerszemu gronu. Dla mnie mają one sporą wartość,
bo są dowodem na to, że naprawdę byłem w miejscu, które
przedstawia pocztówka, gdyż nie istnieje żaden inny sposób, aby
zdobyć taką pieczątkę. Mojej kolekcji pocztówek z pieczątkami
poświęcę wkrótce osobny artykuł.
Przypisy:
Ryc.1 - Tleń - wyd. Krajowa Agencja Wydawnicza
Ryc.2 - Koniaków - wyd. Gronie, nr ser. 577
Ryc.3 - Szczawnica - wyd. WiT Piwniczna, nr ser.046
Ryc.4 - Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie - wyd. ZET Wrocław, nr
ser. A188
Ryc.5 - Duszniki Zdrój - wyd. ZET Wrocław, A102
Ryc.6 - Łęknica - wyd. Dekorgraf, nr ser. JS198
Ryc.7 - Wodospad Kamieńczyka - wyd. Libra, nr ser.301
Ryc.8 - Stilo - wyd. ZET, nr ser 1467
Ryc.9 - Toruń - wyd. Urbański, Toruń
Ryc.10 - Schronisko w Dolinie Roztoki, wyd. Centrum Reklamy i
Poligrafii, Zakopane
powrót
|